(Hayatta iken) namaz kılmayan vefât etmiş babanın yerine hac yapmak

Hamd,yalnızca Allah’adır.

Bu soru, değerli âlim Muhammed b. Salih el-Useymîn’e-Allah ona rahmet etsin- yöneltildiğinde o, bu soruya şöylecevap vermiştir:

“Soruyu soran bu bayan, sorusunda hacfarîzasını üç defa edâ ettiğini zikretmiş, oysa sahih olanhac farîzası, ömürde bir defadır.

Nitekim Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem- bu konudaşöyle buyurmuştur:

الْحَجُّ مَرَّةٌ، فَمَا زَادَ فَهُوَ تَطَوُّعٌ.[ رواه مسلم والترمذي والنسائي وابن ماجه والدارمي وأحمد ]

“Hac, bir defadır.Bundanfazlası olursa, o nâfiledir.” (Müslim, Tirmizî, Nesâî, İbn-i Mâce, Dârimî veAhmed).

Sizin, hac farîzasını edâ etmek üzere üç defaS. Arabistan’a geldim,diye söylemeniz, yanlıştır.

Namaz kılmayan vefât etmiş babanızınyerine hac yaptığınızı söylemenize gelince,kâfirler, salih amellerden faydalanamazlar (salih ameller onlara fayda vermez).Onlara istiğfarda bulunmak da (Allah’tanbağışlanmalarını dilemek de) câiz değildir.

Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöylebuyurmuştur:

مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَآمَنُواْ أَنْ يَسْتَغْفِرُواْ لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُواْ أُوْلِي قُرْبَىمِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ [ سورة التوبة الآية: 113 ]

“(Kâfir olarak ölüp) cehennemlik olduklarıkendilerine belli olduktan sonra, akraba bile olsalar, müşrikler içinmağfiret dilemek (Allah’tan, onların affedilmelerini istemek),peygambere ve mü’minlere yaraşmaz.”(TevbeSûresi: 113).

Fakat babanızın bazen namazkılmış olabileceğini veya kâfirolup-olmadığında şüphe edilebileğinigözönünde bulundurarak babanızın yerine hac yapmanızdave şöyle duâ etmenizde bir sakınca yoktur.

“Allahım! Bu haccın sevabını,-eğer mü’min olarak ölmüşse-, babam için kabul et!”

Babam mü’min ise, bu sevaba nâil olsun diye birşarta bağlamanızda bir sakınca yoktur. Çünküibâdetler ve duâda bir şeyi şarta bağlamak câizdir.

İbâdetlerde bir şartta bağlamayaörnek:

Zubeyr’in kızı Dubâa -Allah ondan ve babasından râzı olsun- hacyapmak istediğini ama hastalık sebebiyle haccınıtamamlamaktan endişe ettiğini Peygamber -sallallahu aleyhi ve sellem-‘e söylediğinde, Peygamber -sallallahu aleyhi vesellem- ona şöyle buyurmuştur:

حُجِّي وَاشْتَرِطِي، وَقُولِي: اَللَّهُمَّمَحِلِّي حَيْثُ حَبَسْتَنِي، فَإِنَّ لَكِ عَلَى رَبِّكِ مَا اسْتَثْنَيْتِ. [رواه البخاري ومسلم ]

“Haccını edâ et veşöyle şart koş: Allahım! İhramdançıkacağım yer, beni (haccı edâ etmekten)alıkoyacağın yer olsun.Zirâ Rabbin katında istisnâkılma (şart koşma) hakkın vardır.”(Buhârî;hadis no: 5089. Müslim; hadis no: 1207).

Duâdaşart koşmaya gelince, Liân (karı ile kocanın, zinâisnadı dolayısıyla birbiriyle karşılıklılânetleşmesi) âyetinde Allah Teâlâ’nın şu sözüdür:

وَالْخَامِسَةُ أَنَّ لَعْنَتَ اللهِعَلَيْهِ إِن كَانَ مِنَ الْكَاذِبِينُ [ سورة النور الآية: 7 ]